TOPAZ | Vitaminen van kleur

Vitaminen van kleur - Hoe kleur onze gemoedstoestand beïnvloedt

In oktober 2002 werd in het grote warenhuis 'Det Ny Illum' in het centrum van Kopenhagen een experimentele tentoonstelling gehouden: Vitaminen van Kleur. Dit tien dagen durende project, dat meer dan 10.000 bezoekers trok, werd georganiseerd door de Deense Template Stichting.
Het idee voor deze expositie ontstond uit het inzicht dat kleuren en licht voedende vitaminen zijn die invloed uitoefenen op het functioneren van het lichaam en de manier waarop we denken. Kleur heeft een uiterst belangrijke uitwerking op onze geestesgesteldheid en gemoedstoestand. De tentoonstelling richtte zich speciaal op het vermogen van kleuren om onze balans, energieniveau en gedachteprocessen te beïnvloeden, door specifieke oefeningen te introduceren en nieuwe manieren van denken te stimuleren over bijvoorbeeld hoe kleuren te kiezen voor kleding of welke kleuren geschikt zijn voor kamers en kantoorruimten.

In dit artikel nodigt Mark Stolk ons uit een kijkje te nemen in de betoverende wereld van kleur, geïnspireerd door deze expositie.

We kennen allemaal de schoonheid van het regenboog panorama als op een regenachtige dag zonnestralen door de wolken breken. Misschien hebben we ook weleens een prisma tegen het licht gehouden en gezien dat zonlicht zich opsplitst in dat zelfde spectrum van kleuren. Isaac Newton toonde dit voor het eerst aan in wetenschappelijke experimenten rond 1600 en demonstreerde ook dat het samenvoegen van deze spectrumkleuren weer wit licht produceert. Hoewel hij erkende dat het spectrum geleidelijk verloopt, gebruikte Newton de zeven kleurnamen rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet voor segmenten van het spectrum, in vergelijking met de zeven noten van de toonladder.

Van de hele schaal van elektromagnetische straling vormt het spectrum slechts een klein onderdeel. Je zou kunnen zeggen dat de spectrumkleuren voor ons de eerste zichtbare verschijningsvorm van onzichtbare energie zijn. Newton merkte dat op toen hij zei: 'De stralen zelf zijn niet gekleurd. Van binnen is er slechts een bepaald soort kracht aanwezig die de waarneming van de een of de andere kleur kan opwekken.' Daarom zou je kunnen zeggen dat kleur de 'mantel' of 'bekleding' van kracht is - een zichtbare en meer gematerialiseerde verschijningsvorm van 'kracht'. Wetenschappers gebruiken namen als golflengte en frequentie als ze het hebben over de kracht die in kleur zit.
Het menselijk oog kan om en nabij zeven miljoen kleuren zien en onderscheiden! Als we naar een bepaalde kleur kijken, kunnen we energie die op dezelfde frequentie leeft als die bepaalde kleur, naar ons toetrekken. Kleur en licht zijn indrukken die ons voeden. De vraag is, wat dóen die met ons, deze krachten en energieën die samenhangen met een bepaalde kleur? Wat is het dat ze activeren of kalmeren, stimuleren of verdoven? Heeft kleur effect op ons en zo ja, op welk deel en op welke manier? En op wat voor manier beïnvloedt kleur onze gedachten, wat we doen of voelen?

Door rood wordt onze kracht vergroot

In verschillende gedocumenteerde onderzoeken is aangetoond dat bepaalde kleuren bepaalde organen en lichaamsfuncties stimuleren en tevens dat ze gemoedstoestanden beïnvloeden. Een rood gekleurde kamer laat onze lichaamstemperatuur stijgen, terwijl een blauwe kamer het omgekeerde doet. De kleur rood doet kracht in het spierstelsel toenemen en roze veroorzaakt het omgekeerde. Vele wetenschappers hebben beschreven hoe de afgelopen tientallen jaren gekleurd licht met succes is aangewend voor de behandeling van uiteenlopende psychologische stoornis. Blauw licht wordt bijvoorbeeld gebruikt voor de behandeling van problemen als verslavingen, eetstoornissen en depressie.

De Spectrum Tenten

Omdat alle kleuren combinaties en afgeleiden zijn van de zeven spectrumkleuren, lijkt het logisch om eerst het karakter, functie en invloed van deze zeven te leren begrijpen. Dit was onze reden om voor de tentoonstelling zeven 'spectrumtenten' te ontwerpen van vijf meter hoog, elk van binnenuit verlicht door een gekleurde lichtbundel in een van de zeven spectrumkleuren.

In ons dagelijks leven worden we meestal blootgesteld aan de invloed van een verscheidenheid aan licht en kleur, waardoor het moeilijk is het waarneembare effect van één enkele kleur te bespeuren of onderscheiden. De tentoonstellingstenten zijn ontworpen om kleuren van elkaar te scheiden zodat je de gelegenheid hebt om het verschil tussen elke kleur en haar specifieke eigenschappen te zien en te registreren. De indigo-tent bijvoorbeeld, veroorzaakte bij meer dan 80% van de mensen een gevoel van naar binnen gericht worden en vertragen. De rode tent maakte dat veel mensen zich kalm en op hun gemak voelden. Dat lijkt het karakter van rood tegen te spreken, want een effect van rood is meestal dat mensen zich lichamelijk actiever en sterker voelen. Maar kleur is een vitamine en kan daarom bepaalde tekorten in ons lichaam aanvullen, de balans herstellen en tot rust brengen. Dat geldt in het bijzonder voor de energie van rood, die in ons lichaam door het tempo en de stress van onze wereld snel uitgeput kan raken.

De tenten waren een levend experiment, zowel op het persoonlijke vlak waarin telkens een bepaalde neiging of behoefte ontdekt kon worden, als op het gebied van onderzoek over het effect van kleur op ons leven.

We zijn gekleurde mensen

Op een andere plek van de tentoonstelling konden mensen een arm-test laten doen, door toepassing van een methode om energie- en kleurbalansen te bepalen geïnspireerd door de wetenschap van de kinesiologie. Bij deze methode houdt iemand een kaart met een spectrumkleur in zijn hand terwijl een trainer de weerstand bij elke kleur meet door middel van het testen van de kracht in de arm. De mate van weerstand geeft een indicatie welke kleur de deelnemer op dat moment nodig heeft om tot zijn of haar natuurlijke energiebalans te komen. Vervolgens wordt de persoon uitgenodigd om in de overeenkomstig gekleurde spectrumtent te gaan zitten. Deze methode blijkt zeer effectief te zijn en helpt mensen zichzelf beter te leren begrijpen in relatie tot hun persoonlijke inclinatie voor kleuren.

Blauw en groen water is zacht en aangenaam

Veel mensen weten dat kleur niet alleen via onze ogen wordt ervaren, maar dat we kleur ook registreren en voelen met andere zintuigen. Experimenten in Rusland in de jaren '60 bewezen dat één op de zes mensen kleuren kan voelen met de vingertoppen. Onderzoekers geloven dat door meer te oefenen dat percentage veel hoger zou zijn, vooral als mensen het contact met hun natuurlijke zelf terug kunnen vinden.

Wat mensen registreren als ze kleuren proberen te voelen varieert: soms zijn het tintelingen in de handen of kleine veranderingen in temperatuur. Veel mensen constateren ook onmiskenbare gevoelens, zien beelden of ervaren bepaalde gemoedstoestanden bij bepaalde kleuren. Dat suggereert dat we krachten die in kleuren besloten liggen ook via andere zintuigen kunnen vertalen dan alleen via de ogen en het is misschien niet verwonderlijk dat sommige musici bepaalde muziekstukken in kleur ervaren.

Dit alles maakte dat we ons afvroegen of we de invloed van kleur ook kunnen proeven. Als experiment stelden we daarom zeven doorzichtige bakken op, gevuld met bronwater, elk beschenen door licht in een van de spectrumkleuren. Veel mensen waren hoogst verbaasd toen ze merkten dat ze een verschil konden proeven tussen water dat door verschillende spectrumkleuren was beschenen! Velen ondergingen 'rood water' als wrang, met een lichte ijzersmaak, 'geel water' als zoeter, 'blauw en groen water' als zachter en vriendelijker van smaak. Hoewel veel mensen een verschil konden proeven bij 'oranje, indigo en violet water', hadden de meesten moeite die smaken te omschrijven.

De D.A.M.P. kamer

[DAMP Syndrome: ‘Deficit in Attention, Motorfunction and Perception’ - Syndroom dat een gebrek op het gebied van aandacht, motorische functie en waarneming aanduidt - Red.]

Als bepaalde gedachten, gevoelens of handelingen specifieke kleuren of kleurcombinaties als uitstraling veroorzaken, is het dan omgekeerd mogelijk dat specifieke kleuren of kleurcombinaties bepaalde gedachten, gevoelens of handelingen veroorzaken?
Een gedeelte van de tentoonstelling werd de D.A.M.P. kamer genoemd. De kamer was geschilderd in een speciale kleurencombinatie om het leerproces te versterken van kinderen met hyperactiviteit of een zeer beperkte aandachtsspanne, motorische beheersing of perceptie. Die uitgekiende combinatie heeft een rustgevende werking, verbetert de aandacht, brengt helderheid van denken en maakt de geest opener om dingen in zich op te nemen. Ontworpen door Marianne Nielsen van de Template Stichting, in samenwerking met de 'Plasma Groep' uit Israël, wordt deze combinatie nu gebruikt in enkele klaslokalen van een speciale school voor hyperactieve kinderen in Kopenhagen.

In de 'Vitaminen van Kleur'-tentoonstelling werden op een ervaringsgerichte manier ontdekkingen doorgegeven die door de Template Stichting en verschillende internationale Template groepen worden onderzocht. Misschien is er ook een gevoel overgedragen dat velen hebben, dat we een tijd ingaan waarin kleur meer geaccepteerd zal worden als middel tot betere gezondheid en welzijn en op grotere schaal toegepast zal worden als graadmeter voor een zich ontwikkelende en natuurlijker levenswijze. En het zou kunnen dat, hand in hand met de verdieping van ons begrip over kleur, we meer over onszelf ontdekken en wat ons vormt en beïnvloedt!

top | TOPAZ Home | Template Netwerk