Kinderen met ADHD winnen zelfvertrouwen in rustige omgeving
Interview door Lotten Kärre en Ton Hettema, foto’s door Evelien
Schoondergang
Het is niet gemakkelijk om plaatsen te vinden waar het stil is.
Ze liggen verborgen tot je er toevallig eentje ontdekt. Dit merkten we toen
we verdwaald raakten terwijl we de weg probeerden te vinden naar de oase in
het Nederlandse platteland waar Ingrid Bunnik werkt met kinderen die ADHD symptomen
hebben. Met behulp van een mobiele telefoon kwamen we uiteindelijk terecht in
een voormalig schoolgebouwtje, waar we een gesprek hadden over wat ervoor nodig
is om met kleine stappen vooruitgang te boeken.
 Ingrid
Bunnik heeft vriendelijke, onderzoekende ogen en maakt de indruk sterk en rustig
met beide benen op de grond te staan. Van oorsprong is ze opgeleid als Cesar
therapeut. Ze werkt met kinderen die haar speciale aandacht en hulp nodig hadden
voor een bepaald soort problemen. Ze hadden vaak moeite met zaken als coördinatie,
concentratie, hyperactiviteit, hypersensitiviteit, emotionele uitbarstingen,
vriendschappen onderhouden, faalangst en dergelijke. Deze en/of andere symptomen
spelen vaak een rol als men de diagnose ADHD vaststelt bij een kind (of volwassene).
Ingrid echter, denkt bewust liever niet aan deze diagnose wanneer ze de kinderen
ontmoet.
Ingrid: "Hoewel een diagnose nodig is om een remedie te bepalen, kan het
stellen van een diagnose het gedrag gemakkelijk fixeren, alsof de tekortkoming
onherstelbaar is. Het gevoel dat er 'iets mis is met me' knaagt aan het zelfvertrouwen.
De symptomen van ADHD zijn ongeveer dezelfde als die van stress; het 'vecht
of vlucht' overlevingsmechanisme neemt de leiding en blokkeert het denken. Na
verloop van tijd wordt dit een vast patroon maar het is geen onwrikbaar gegeven.
Als je de factoren die stress veroorzaken kunt wegnemen, dan zie je een totaal
andere persoon verschijnen. Je kunt de processen (zoals denken, een situatie
inschatten en keuzes maken) die geblokkeerd worden wanneer het kind reactief
is, stimuleren. Ik werk met kinderen tussen de 3 en de 20 jaar. Ze komen eens
per week om te oefenen, meestal samen met hun moeder. Hun problemen zijn vaak
het gevolg van een of andere blokkade, zoals het gevoel altijd de beste te moeten
zijn, angst om de schuld ergens van te krijgen of 'niemand vindt me aardig'.
Ze hebben het nodig om het tegenovergestelde te ervaren, dat je plezier kunt
hebben ook al win je het spelletje niet en dat fouten maken prima is; je kunt
het opnieuw proberen. Als je dat ervaart, worden je natuurlijke capaciteiten
bevrijd. We zijn afwisselend bezig in de gymzaal of buiten op het sportveldje
of in de tuin. De stilte van de omgeving en de faciliteiten van het gebouw zelf
maken veel mogelijk."
Contact maken is al een kunst op zichzelf en helemaal als iemand het
ook nog moeilijk heeft. Hoe maak je contact met de kinderen?
"Als ze voor het eerst naar dit schoolgebouw komen, verkennen we samen
het hele gebouw, van binnen en van buiten, om te laten zien waar alles is; de
toiletten, de verwarming, de keuken, het kantoortje, de vissen, de tuinen, de
mensen - alles. Daardoor voelen ze zich veilig en thuis en het geeft de tijd
om te wennen aan mijn stem en mijn snelheden. De kinderen moeten voelen dat
ze welkom zijn. Ik vertel hen dat een heleboel problemen hier kunnen worden
opgelost, als ze ervoor willen werken. Ik moedig hen aan om voor zichzelf duidelijk
te maken wat ze willen veranderen en verbeteren. En natuurlijk vraag ik of ze
terug willen komen. Als het antwoord ja is, gaan we door en tot nu toe heb ik
nooit nee gehoord."
 Wat
doe je met de kinderen tijdens de sessies?
"Wat ze leren heeft in het begin rechtstreeks te maken met hun lichaam.
Bijvoorbeeld, als een kind heel gespannen is, vraag ik het om diep uit te ademen
en te ervaren hoe dat voelt. Uitademen helpt om te komen tot een punt van ontspanning.
De moderne tijd is vol met indrukken die we voortdurend inademen, maar er wordt
weinig uitgeademd. Dingen raken van binnen opgesloten. Dus het kind zucht -
heel diep - en voelt zich op dat moment al veel beter! Meestal worden de kinderen
overladen door teveel indrukken en hebben niet de vaardigheid om sommige weg
te filteren. Daarom help ik hen een nieuw filter te maken. We gebruiken de hangmat,
de ringen of de touwen terwijl ik eenvoudige dingen benoem en bevestig: hun
naam, de geluiden die ze horen, de dingen die ze zien, de dag van de week, hoe
ze zich vandaag voelen, hoe het lichaam voelt, hoe ontspannen ze zijn, hoe het
voelt in hun hoofd (gedachten, zorgen) et cetera. Ik vestig de aandacht op de
wereld die binnenin hen is en de wereld die buiten hen is, om orde aan te brengen
in de chaos van al die verschillende indrukken. We doen allerlei spelletjes
en oefeningen: spelen met balletjes en daarbij tellen, over een evenwichtsbalk
lopen, verschillende snelheden ervaren bij het bewegen en het spreken, et cetera.
Ik gebruik mijn intuïtie om bepaalde spelletjes aan te bieden aan dit kind
op dit moment, of ik vraag wat ze vandaag graag willen doen. Het heeft geen
zin om een kind teveel onder druk te zetten bij een oefening, omdat druk en
weerstand een mens afsluiten. De kunst bij dit alles bestaat dus aan de ene
kant uit spelletjes, sensitiviteit en plezier en aan de andere kant staat een
exacte methodische aanpak. Deze manier van werken heb ik ontwikkeld en de naam
Pentabalans gegeven, waarbij penta staat voor het vijfvoudig systeem van het
menselijke lichaam en balans voor het juiste evenwicht tussen de verschillende
onderdelen en processen. Het is gebaseerd op mijn ervaring en mijn studie bij
de Template Stichting en op de gebieden van de 'natuurlijke groeipatronen' van
kinderen en de Position Purple trainingen waaraan ik heb meegedaan."
Over welke dingen praten jullie met elkaar tijdens deze sessies?
"Over lichte en serieuze dingen, het hangt af van wat er gebeurt en wat
er gebeurd is sinds onze laatste ontmoeting. Ik vertel hen waar ze in vooruit
zijn gegaan en welke goede eigenschappen ik bij hen zie en daarvan leren de
kinderen om ook zelf hun successen bij te houden. Het is belangrijk voor de
kinderen om te zien dat ze een keuze hebben; ze hoeven geen slachtoffers te
zijn van de vele invloeden om hen heen en ook niet van de gedragspatronen die
ze in zichzelf tegenkomen. Het is niet makkelijk, maar het is mogelijk om stap
voor stap nieuwe patronen te bouwen en om te leren bewust te reageren in plaats
van reactief te zijn. Ik moedig de kinderen bijvoorbeeld aan om te praten tegen
hun ziel. En je zult je waarschijnlijk afvragen wat de ziel is? Meestal vertel
ik dat het een klein persoontje is van binnen dat alles ziet en hoort, dat naar
jouw instructies luistert en je wensen op een magische manier uitvoert.”
 Hoe
lang duurt het voordat de patronen beginnen te veranderen?
Ingrid kijkt ons eerst in opperste verbazing aan, alsof ze de vraag verkeerd
heeft gehoord. Het antwoord komt er lachend uit: "Dat kan een heel leven
duren! Jezelf leren kennen en je eigen patronen leren herkennen is niet gemakkelijk
en zeker niet altijd plezierig… Maar het is wel spannend en leerzaam.
Wil je weten of de kinderen voor de rest van hun leven bij me blijven? Nee,
na ongeveer 9 maanden zijn de kinderen zover dat ze genoeg zelfvertrouwen hebben
om op eigen kracht, geloof en vertrouwen door te gaan. Ik denk dat ze zichzelf
overtuigd hebben dat er van binnen een plek is waar het vredig is, waar ze steeds
naar terug kunnen keren. Ze hebben verschillende manieren geleerd om een teveel
aan spanning of energie kwijt te raken, hoe het is om een neutrale toeschouwer
te zijn als ze in conflict raken, om hun successen bij te houden en om met zichzelf
te praten over wat ze wel en wat ze niet willen. Ze hebben dus een soort 'gereedschapskist'.
Natuurlijk maak ik duidelijk dat het leven niet zonder weerstand is, of momenten
waarop ze getest worden, maar een wijs mens gebruikt deze dingen om sterker
van te worden."
Hoe denk je over de toename van ADHD?
"Voor een deel laat het zien hoeveel chaos en druk er is in de wereld.
Het is bijvoorbeeld moeilijk om ergens rust te vinden, zowel van binnen als
van buiten. Toen ik zwanger was, ontdekte ik iets interessants: terwijl de zwangerschap
vorderde, werd ik gedwongen om meer en meer te gaan zitten, er was een soort
stilte van binnen in mij en om me heen. Het viel me op dat de kinderen hier
sterk op reageerden en dat ze zelf stiller werden. Het liet me zien hoezeer
we onze omgeving beïnvloeden door hoe we zijn. Kinderen zijn open en sensitief
en hun interne systemen moeten alle aspecten van het moderne leven verwerken.
Ofwel het kind raakt overvol en de overdosis indrukken doet het interne stroomnet
oplichten als een elektrische lamp die doorbrandt en uitfloept, óf een
kind verliest het contact met de realiteit, het sluit zich af en verhardt."
Wat zorgt er volgens jou voor dat een methode - een willekeurige methode
- een goed resultaat heeft?
Ingrid denkt een paar minuten na en wij kunnen bijna zien hoe ze haar gedachten
en gevoelens aandachtig doorzoekt. "Het heeft te maken met geloven in wat
je doet en het zelf in praktijk brengen. Alleen dan kun je een sfeer maken waarin
je eigen geloof overspringt naar het kind."
Wat zijn je plannen voor de toekomst?
"Op dit moment is ons trainingsinstituut intensief bezig om contacten te
leggen met ouders, leraren en anderen die betrokkenen zijn bij de opvoeding
van kinderen. Mijn visie is om tezamen een klimaat te creëren dat de kinderen
helpt te bouwen wat ze nodig hebben."
De avond is voorbij en het is tijd geworden om te vertrekken. Als we buiten
in de tuin staan, zien we de omtrekken van de hangmat binnen en de lange evenwichtsbalk
op het grasveld. Op de terugweg rijden we over de donkere binnenweggetjes en
voelen dat er een ongewone warmte en stilte in ons is achtergebleven. Een van
ons spreekt de gedachte uit die ons beiden bezighoudt: voor leven heb je zelfvertrouwen
nodig. Het is duidelijk dat Ingrid helpt om het te bouwen.
top | TOPAZ Home | Template Netwerk |
